ILS Restrukturyzacja » Na skuteczną restrukturyzację nigdy nie jest za wcześnie, ale może być za późno

Restrukturyzacja to narzędzie, z którego przedsiębiorcy korzystają coraz częściej. Czy w praktyce widać znaczny wzrost zainteresowania tego rodzaju postępowaniami?

Maria Wiktorowicz – Członek Zarządu ILS Restrukturyzacja sp. z o.o.: ,,Restrukturyzacja przedsiębiorstwa” jest jednym z najczęściej wyszukiwanych haseł w wyszukiwarce google. Wzrost popularności postępowań restrukturyzacyjnych jest efektem pogarszającej się w ostatnim czasie kondycji przedsiębiorstw, która przejawia się przede wszystkim utratą płynności finansowej i popadaniem przez nie w niekontrolowane zadłużenie. Przedsiębiorcy z jednej strony nie są w stanie odzyskać wymagalnych należności od swoich kontrahentów, z drugiej zaś strony – podobnie do konsumentów - utracili łatwy dostęp do kredytów i pożyczek. Znaczna liczba przedsiębiorstw nie wykorzystuje przy tym swojego potencjału rynkowego w stu procentach, co w niepewnych gospodarczo czasach, skutkuje pogorszeniem kondycji finansowej.

Czyli można powiedzieć, że restrukturyzacja się spopularyzowała. To dobrze?

Przemysław Pawlik – Prezes Zarządu ILS Restrukturyzacja sp. z o.o.: Efektem zwiększonego zainteresowania postępowaniami restrukturyzacyjnymi jest stale zwiększająca się liczba kancelarii oferujących sporządzanie wniosków o otwarcie postępowań restrukturyzacyjnych, ale i doradców restrukturyzacyjnych proponujących otwarcie postępowań o zatwierdzenie układu. Zjawisko to, co do zasady pozytywne, prowadzi jednak do pewnej pauperyzacji tych postępowań i skłania do zbyt pochopnego wchodzenia w restrukturyzację, która może nie przynieść oczekiwanych rezultatów.

Jakie są najczęstsze błędy popełniane przez przedsiębiorców w procesie restrukturyzacji?

M.W.: Przede wszystkim przedsiębiorcy zbyt długo zwlekają z podjęciem działań sanacyjnych, co prowadzi do tego, że skala ich zadłużenia staje się nieproporcjonalna do skali prowadzonej przez nich działalności. W takim przypadku nawet najkorzystniejszy układ, nie spowoduje oddłużenia przedsiębiorstwa, bądź też nie spowoduje oddłużenia w rozsądnym pod względem ekonomicznym terminie.

P.P.: Dlatego właśnie należy odróżnić restrukturyzowanie przedsiębiorstwa od skutecznej restrukturyzacji. Te dwa działania choć z nazwy podobne, w praktyce mogą mieć ze sobą niewiele wspólnego.

Co jest zatem najistotniejsze w procesie restrukturyzacji? Od czego zależy sukces? I jak zdefiniować ten sukces w restrukturyzacji?

P.P.: Po pierwsze musimy sobie uzmysłowić, że skuteczna restrukturyzacja przedsiębiorstwa nie polega wyłącznie na zawarciu układu z wierzycielami. Kluczem do poprawy kondycji przedsiębiorstwa jest dobry plan restrukturyzacyjny, uwzględniający nie tylko zwiększenie efektywności działalności, ale również identyfikację potencjalnego ryzyka, które może pojawić się w toku realizacji układu, ale również w późniejszym czasie.

M.W.: Przygotowanie tego planu wymaga nie tylko wiedzy prawniczej, ale i ekonomicznej, a często dodatkowo konsultacji ekspertów z branży, w której funkcjonuje przedsiębiorstwo. Nie do przecenienia jest współpraca pomiędzy doradcą restrukturyzacyjnym a przedsiębiorcą i zewnętrznymi ekspertami, dialog, którego celem jest wypracowanie najkorzystniejszych rozwiązań prowadzących do zwiększenia efektywności prowadzonej działalności, poprzez poprawę sprawności i operatywności realizacji procesów biznesowych przedsiębiorstwa.

P.P.: Często jednak przedsiębiorcy zgłaszają się po pomoc zbyt późno, w sytuacji, gdy przeciwko nim toczą się już postępowania egzekucyjne, nierzadko w przeddzień licytacji majątku przedsiębiorstwa. Ustawa prawo restrukturyzacyjne wprowadziła oczywiście instrumenty prawne, które skutkować mogą zawieszeniem tychże postępowań i dają czas na zawarcie układu z wierzycielami, ale wiarygodność, a co za tym idzie pozycja negocjacyjna takiego przedsiębiorcy jest znacznie słabsza, niż pomiotu, który rozpoczyna rozmowy z wierzycielami w chwili, gdy jest jedynie zagrożony niewypłacalnością.

Czy można zatem jakoś pomóc przedsiębiorcom, żeby reagowali na niekorzystne zdarzenia w ich przedsiębiorstwie, we właściwym czasie?

M.W.: Należy uświadamiać przedsiębiorców, że restrukturyzacja nie jest przeznaczona tylko dla tych, którzy trwale i od dłuższego czasu nie regulują swoich wymagalnych zobowiązań, a ich rachunki bankowe są zablokowane przez organy egzekucyjne, ale przede wszystkim dla tych, którzy przewidują, że w najbliższym czasie mogą utracić zdolności płatnicze.

W przypadku wczesnego wdrożenia działań restrukturyzacyjnych, znacząco zwiększa się szansa nie tylko na zawarcie układów z wierzycielami na korzystniejszych warunkach, ale przede wszystkim zapobieżenia wystąpienia niewypłacalności.

P.P.: Często już przeprowadzenie analizy rentowności przedsiębiorstwa prowadzi do wniosku, że jedynie część działalności nie przynosi spodziewanych efektów gospodarczych i niejako ,,ciągnie w dół” całe przedsiębiorstwo. Zadaniem doradcy restrukturyzacyjnego jest także ustalenie, czy wszystkie zasoby przedsiębiorstwa są wykorzystywane w sposób maksymalnie efektywny i wprowadzenie ewentualnych korekt w tym zakresie. Jest to również czas na stworzenie nowej koncepcji i strategii przedsiębiorstwa na określony pomiędzy doradcą a przedsiębiorcą czas, niezbędny do przywrócenia podmiotu do stanu, w którym na bieżąco reguluje swoje zobowiązania i jest w stanie wypracowywać zakładany przez decydentów zysk. Równie ważne jest szukanie szans i nowych pomysłów na rozwój działalności, a do tego potrzeba często dodatkowych środków finansowych. Dlatego strategia restrukturyzacji obejmuje również przyjęcie sposobu finansowania przedsiębiorstwa w czasie jej trwania. Ważne jest, żeby kondycja przedsiębiorstwa nie była na tyle zła, żeby całkowicie utraciło zdolność kredytową i zaufanie potencjalnych inwestorów.

M.W.: Wszystkie wspomniane przez nas działania wymagają jednak czasu, którego w przeważającej części przypadków klientów zgłaszających się do naszej Kancelarii, brakuje. Z tego właśnie względu należy podkreślać, jak ważne jest wczesne reagowanie na najmniejsze ryzyko wystąpienia niewypłacalności. Przedsiębiorstwo jest trochę jak organizm ludzki. Wymaga stałego monitorowania stanu zdrowia, według zasady: „lepiej zapobiegać niż leczyć.” Zbyt późno wszczęta restrukturyzacja może nie doprowadzić do ,,wyleczenia” przedsiębiorstwa i zakończyć się jego upadłością, co z kolei nie jest korzystne tak dla przedsiębiorcy, jak i jego wierzycieli.

Czym powinni się zatem kierować przedsiębiorcy przy wyborze doradcy restrukturyzacyjnego i czym charakteryzuje się skuteczna restrukturyzacja?

P.P.: Skuteczna restrukturyzacja przede wszystkim nie może ograniczać się jedynie do postępowania sądowego. Ustawodawca stworzył ramy dla zawarcia układu z wierzycielami przedsiębiorstwa, który zatwierdzany jest przez Sąd restrukturyzacyjny, ale od zaangażowania, wiedzy i doświadczenia doradców restrukturyzacyjnych zależy powodzenie całości procesu. Nie do przecenienia jest również oferowanie przedsiębiorcy wsparcia na wszystkich etapach postępowania, przy czym wsparcie to nie powinno ograniczać się do pouczenia o treści przepisów prawa. Zadaniem doradcy restrukturyzacyjnego jest organizowanie pomocy dla zarządzających przedsiębiorstwem i jego pracowników, w zakresie działań edukacyjnych, a nawet zapewnienie wsparcia psychologicznego. Nie można przecież zapominać, że proces restrukturyzacyjny bywa trudny zarówno pod względem organizacyjnym, jak i emocjonalnym.

Przedsiębiorca powinien zatem upewnić się, że wybrany przez niego doradca będzie w stanie zapewnić mu kompleksową pomoc, w zakresie, którego będzie potrzebował. Doradca powinien być na te potrzeby otwarty.

Jakie rady dalibyście Państwo przedsiębiorcom, którzy już teraz znajdują się w kryzysie, ale także tym, którzy prowadzą obecnie swoje firmy z sukcesem?

M.W.: Przedsiębiorcy, którzy nie mają problemów finansowych powinni rzetelnie podchodzić do analizy ekonomicznej, prawnej i organizacyjnej prowadzonego przedsiębiorstwa. Zalecanym zachowaniem jest korzystanie z usług profesjonalnych podmiotów świadczących usługi w tym zakresie. Przedsiębiorcy nie powinni bać się pozyskiwać wiedzy specjalistycznej. Zarówno poprzez samokształcenie, jak i korzystanie z pomocy ekspertów.

Ci przedsiębiorcy, którzy borykają się już z problemami finansowymi powinni pamiętać, że wybór właściwego czasu na rozpoczęcie działań restrukturyzacyjnych, ale i odpowiedniego partnera w postaci doradcy restrukturyzacyjnego, ma kluczowe znaczenie dla efektów restrukturyzacji.